71
Rusya Federasyonu Müslümanları Dinî Heyeti tarafından tertiplenen “Bigiyef Konuşmaları” serisinde 10. Uluslararası Konferans “Musa Bigiev: Hayatı, Mirası, Araştırmalar” temasıyla 22 Eylül 2025’te Moskova’da toplandı. İki günlük konferansın açılış oturumu Rusya Federasyonu Müslümanları Dinî Heyeti Birinci Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Damir Mukhetdinov moderatörlüğünde yapıldı; Rusya Müftüler Konseyi Başkanı Şeyh Ravil Gaynutdin’in açılış konuşmasından sonra Rusya’dan ve Belarus, Birleşik Arap Emirlikleri, Filistin, İran, Katar, Kazakistan, Kırgızistan, Mısır, Türkiye ve Vatikan’dan katılan yetkililer ve uzmanlar tarafından bildiriler sunuldu. Konuşmacılar arasında Rusya Federasyonu Başkanı Danışmanı Andrey Fursenko, Filistin Devlet Başkanı’nın Din İşleri Danışmanı ve Filistin Devleti Başmüftüsü Dr. Mahmoud Al-Habbash, T.C. eski Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez, Birleşik Arap Emirlikleri’nden Müslüman Cemaatler Konseyi Genel Sekreteri Dr. Mohammed Bechari ve IRCICA Genel Direktörü Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç yer aldı. Paralel oturumlar halinde yürütülen geniş ölçekli konferansta Musa Carullah Bigiyef’in (1875-1949) düşüncesinin ve eserlerinin çeşitli yönleri incelendi. Prof. Mahmud Erol Kılıç’ın “Musa Carullah’ın Modern İslam Düşüncesine Katkısı” başlıklı incelemesi Bigiyef’in özellikle İslam hukuk metodolojisi – Fıkıh usulü – alanındaki her dönemde geçerli olacak düşünceleri üzerine yoğunlaşmaktaydı. Tüm düşüncesini sıkıca Kur’an-ı Kerim, Hadis ve Sünnet’in etrafında oluşturan Bigiyef bu kaynakların anlaşılmasında ve yorumlanmasında Allah’ın insanlara bir lütfu olan aklın kullanılmasının önemini vurgulamıştır. İslam ilimlerinin tüm sahalarında eserler yazan Bigiyef konularını gerçek hayatın ve Müslüman toplumların ve genel olarak tüm toplumların içinde bulunduğu şartların ışığında ele almıştır. Açılış oturumunu müteakiben Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç’a Bigiyef’in doğumunun 150. Yılı anısına “Musa Bigiyef Madalyası” takdim edildi. Prof. Dr. Kılıç ve beraberindeki Başdanışman/Araştırma ve Yayınlar Başkanı Prof. Dr. Cengiz Tomar akademik oturumlara katıldılar ve İslam ilimlerinin geleneklerini değişen zamanlarda muhafaza etmeye katkıda bulunmuş Bigiyef gibi önemli âlimlerin eserleri üzerine tüm dünyada yapılmakta olan incelemeler üzerine katılımcılarla bilgi alışverişinde bulundular.
